Kebikeç kelimesi kitap okuyucuları tarafından sık sık kullanılan bir kelimedir. Bazen bir dergide bazen bir programda karşımıza çıkan Kebikeç, Instagram kültürünün genişlemesiyle ortaya çıkan “kitap kurtlarının” profillerinde de yer alıyor… Peki nedir bu Kebikeç? Kimdir, necidir, nerelidir? Sahici midir, düş müdür? Yerli midir, yabancı mıdır?
KEBİKEÇ YAZMAK KİTABA ZARAR GELMESİNDEN KORUYOR
Kebikeç Süryanice asıllı olduğu öne sürülen bir kelime… Kelimenin anlamı hakkında birçok rivayet mevcut. İlki kitapseverleri etkileyen tılsımlı bir söz veya dua olması… Bir diğeri ise kitaplara zarar verebilecek haşeratı yok etmekle görevli bir meleğin veya ‘’kitap kurtları şeyhinin’’ adı olduğu. Bu inançlara göre kitabın ilk nüshasına “Kebikeç” yazmak, haşeratın kitaba zarar vermesinin önüne geçiyor. Farklı kaynaklarda Kebikeç’in bir bitki olduğu; düğün çiçeği, sarı çiçekli düğün otu, kırlangıç otu, kibrit çiçeği gibi anlamlarına ulaştık. Tüm bu anlamların, ifadelerin özünde kitaplara zarar gelmesinden korkan; onları korumak için mistik öğelere başvuran birilerini görmekteyiz.
KİTABIN SONUNA “KEKİBEÇ” DUASINI EKLEYEN YAZAR
Elbette bu tılsımlı kelimeyi yanlış kullananlar da olmuş… Anlatılan bir hikâyeye göre zamanın birinde yazar, kitabını tamamlamış ve kitabının son sayfasına “Kebikeç” yazmış. Kitaba dadanan tahta kurusu tüm sayfaları afiyetle kemirdikten sonra son sayfaya gelmiş ve “Kebikeç” kelimesini görür görmez kaçmış. Yazarımız bu duayı kitabın son sayfasına yazmanın hatasından dolayı kitabından anacak elinde bir nüsha kalmış.
BİR İNANÇ ŞEKLİNİ ALMIŞ
Son olarak en gerçekçi bilgilerin tıp yazmalarından elde edilen bilgiler olduğuna inanıyoruz. Bu yazmalara göre Kebikeç’in zehirli bir bitki olduğu ve o bitkiden üretilen maddenin mürekkebe karıştırılıp yazı veya sadece ‘’Kebikeç’’ kelimesinin yazılmasıyla kitabın korunması tekniği… Verdiğimiz son bilgiye bakıldığında Kebikeç önceleri ilmî temellere dayanan bir uygulamayken zamanla folklorik bir unsur, bir inanç şeklini almış.
Yayımlayan